مننژیت و كم شنوايي

مننژیت و كم شنوايي:

اطراف مغز و نخاع یک پرده نازک بنام مننژ وجود دارد که هر گونه التهاب و عفونت آن را مننژیت میگویند.

بدلیل قرار گرفتن مغز و نخاع در محیط بسته این عفونتها به مغز منتقل شده و فرد در اثر آن دچار سردرد شدید میشود اگر این عفونتها نخاع را هم درگیر کند فرد دچار تب بالا و درد شدید در گردن میشود و نمیتواند گردن خود را خم کند.

دو عامل ویروسی و باکتریایی باعث ایجاد مننژیت میشود که عامل باکتریایی خطرناک تر است . 

و فرد باید سریعا تحت درمان قرار بگیرد.

پیشنهاد مطالعه : خرید سمعک

عوامل ایجاد کننده مننژیت

خیلی از والدین تصور می‌کنند، نوزاد تازه به دنیا آمده آنها از طریق عفونت بیمارستانی مننژیت گرفته در حالی که عمده‌ترین عامل خطر ابتلا به مننژیت باکتریایی در نوزادان، عفونت مادری است. 

به همین دلیل، درمان سریع عفونت مادران باردار (ازجمله تبخال تناسلی، سیفلیس، سرخجه و عفونت خونی) از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه در برابر مننژیت است.

عامل ایجاد مننژیت عفونی نوزادان در رحم مادر و در دوران جنینی منتقل می‌شود یا پس از زایمان و تولد کودک کسب می‌شود.

البته تغذیه نشدن با شیر مادر و انجام ندادن واکسیناسیون در نوزادان و کودکان سالم نیز می‌تواند از علل ابتلا به مننژیت باشد.

در برخی موارد مننژیت باکتریایی، باکتری‌ها در اثر یک ضربه‌ی شدید به سر یا عفونت موضعی شدید مانند عفونت جدی گوش (اوتیت میانی) یا عفونت سینوس بینی (سینوزیت) به مننژها انتقال می‌یابند.

تزریق واکسن مننژیت برای کودکان و نوزادان یعنی واکسن هموفیلیس نوع B از ابتلا به مننژیت پیشگیری می کند.

همچنین واکسن کونژوگه پنوموکوک در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است.  

این نوع از واکسن مننژیت برای کودکان مفید بوده و دوران کودکی را ایمن سازی می کند.

علائم مننژیت ویروسی در نوزادان:

• کاهش اشتها
• تحریک پذیری بدن
• خواب آلودگی
• احساس ناراحتی و گریه
• بی خوابی و بی قراری
• ایجاد برآمدگی در قسمت نرم سر در نوزادان
• خشکی گردن

علائم مننژیت ویروسی در بزرگسالان می تواند نسبت به بقیه رده های سنی متفاوت بوده و نشانه هایی به صورت سر درد، تب، گرفتگی گردن، تشنج، فوتوفوبیا، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ، کاهش اشتها و … نشان دهد.

مننژیت در کودکان زیر دو سال را باید خیلی جدی بگیریم.

اولین اقدامی که بعد از بستری باید انجام شود کنترل کردن و پایین آوردن تب است. 

هرچه سن کودک کمتر باشد، عوارض این بیماری بیشتر است.

در صورت حاد شدن ،ممکن است مننژیت باعث عفونت مغزی یا انسفالیت شود .

آیا مننژیت واگیر دار است؟

بعضی از انواع مننژیت های ویروسی و باکتریایی مسری هستند. آن ها می توانند توسط سرفه، عطسه یا تماس نزدیک انتقال پیدا کنند.

البته مننژیت ویروسی به خصوص هرپس سیمپلکس می تواند از راه مدفوعی-دهانی منتقل شود به این معنی که بیمار دستان خود را پس از اجابت مزاج به درستی تمیز نکرده و در نتیجه آلودگی دست او به بقیه منتقل می شود.

پیشنهاد مطالعه : درمان وزوز گوش

از نشانه های مننژیت در کودکان میتوان به :

از نشانه های مننژیت در کودکان میتوان به

ورم نقطه ای از سر،تب شدید، استفراغ،اشکال در تنفس و تشنج را نام برد.

مننژیت ممکن است باعث اثرات طولانی مدتی نیز مانند صرع ،هیدروسفالی و کم شنوایی و ناشنوایی هم بشود .

از جمله میکرو ارگانیسم های که باعث مننژیت میشوند میتوان به مننگوکوک و پنموکوک ،هموفیلوس انفولانزا و ... اشاره کرد.

کم شنوایی این مبتلایان اغلب بصورت کم شنوایی حسی _عصبی  عمیق دو طرفه و در فرکانس بالای ۴۰۰۰ هرتز و بصورت  متقارن میباشد و یکی از شایع ترین دلایل کم شنوایی حسی _عصبی اکتسابی بعد از دوران نوزادی است.

شیوع کم شنوایی بعد از مننژیت بین ۶ تا ۳۷ درصد است.

در افردای که مبتلا به همیفولوس انفولانزا شده اند کم شنوایی بصورت برگشت پذیر دیده شده که بهبود شنوایی در افرادی با افت متوسط تا شدید بیشتر در فرکانس کمتر از ۳۰۰۰ هرتز دیده میشود اگر در فرکانس های بالا تر باسد احتمالا بخاطر خطا در اندازه گیری تست ماست . 

کم شنوایی انتقالی بدلیل اوتیت مدیای حاد و عفونت سیستم تنفسی فوقانی معمولا در مننژیت باکتریایی دیده میشود .

طبق مطالعات انجام شده حدود ۳۲ درصد کم شنوایی حسی عصبی مربوط به مننژیت پنوموکوکی است شیوع مننژیت در کودکان بدلیل هموفیلوس آنفولانزا بدلیل گسترس واکیسناسیون بشدت کاهش پیدا کرده است و مطالعات انجام شده بوسیله ی ای بی آر نشان میدهد که ناشنوایی زودهنگام بواسطه ی مننژیت در دو هفته ی اولیه ی بیماری امکان بهبود وجود دارداما در ناشنوایی دیر هنگام امکان بهبود شنوایی نداریم اگر چه ای بی آر ارزش تشخیصی بالایی در حساسیت شنوایی نوزادان و مننژیت دارد ولی چون فقط فرکانس های بالا را بررسی میکند بعنوان یک آزمون جامع نمیشود به آن اکتفا کرد و ادیومتری را باید به آن اضافه کرد،استفاده از ازمون های رفتاری که حساسیت را در همه ی فرکانس ها مشخص میکند برای تعیین میزان شنوایی در نوزادان و مننژیت میتواند مفید باشد .

علت کم شنوایی در این مبتلایان گسترش پیدا کردن عفونت مغزی به لابیرنت گوش است و در نهایت ممکن است منجر به لابیرنتیت و ناشنوایی شود  که در صورت  عدم تشخیص سریع به دلیل احتمال استخوان سازی در حلزون شنوایی ممکن است عمل کاشت حلزون را از دست بدهند علاوه بر این تشخیص دیر هنگام کاهش شنوایی به دنبال مننژیت در دوران کودکی میتواند منجر به تشخیص های نادرستی از جمله عقب افتادگی ذهنی ،اوتیسم و یا اسکیزوفرنی در دوران کودکی گردد .

با ارزیابی و غربالگری کودکان مبتلا به مننژیت قبل از ترخیص از بیمارستان میتوان از تاخیر در تشخیص کری ناشی از مننژیت جلوگیری نمود،در این صورت تعداد بیشتری از کودکان تحت ارزیابی قرار میگیرند  برای غربالگری این کودکان باید تستی انجام شود که نیاز چندانی به همکاری کودک نداشته باشد.

برگشت شنوایی در این بیماران تقریبا امکان پذیر نیست و با عنایت به این مطالب بعد از تشخیص منژیت چرکی توسط پزشک متخصص اطفال کودک باید مورد ازمایش سنجش شنوایی قرار بگیرد و در ادامه پیگری شنوایی کودک تا حتی بعد از ترخیص از بیمارستان هم مورد ارزیابی قرار  بگیرد.

مدیریت درمانی در این بیماران در ابتدا شامل عمل جراحی و مداخلات دارویی است در صورت وجود کم شنوایی در این مبتلایان باید مداخلات زود هنگام در زمینه تجویز سمعک و یا در بیشتر مواقع قبل از استخوانی شدن کامل لابیرنت از کاشت حلزون کمک گرفت ،شرکت در  کلاسهای تربیت شنوایی و زبان آموزی برای ان دسته از مبتلایان که از مشکل شنوایی رنج میبرند توصیه میشود.

در نهایت بعنوان یک نتیجه گیری کلی میتوان گفت که با توجه به اهمیت تشخیص زودرس کم شنوایی اکتسابی ناشی از بیماری مننژیت یک سری از آزمونهای تشخیصی مانند abrو oaeدر جهت تایید آزمونهای رفتاری یکی از راه های اطمینان از ابتلا به کم شنوایی در این کودکان می باشد. 

شنوايي و سمعك نجوا

دكتر وحيد مرادي متخصص شنوايي شناسي نوزادان و كودكان

از دانشگاه علوم پزشكي تهران

جهت مشاوره رايگان مي توانيد با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

02188828999

02188860666

09925020901

02188343584

09109259377

تهران خیابان مطهری خیابان فجر  روبه روی بیمارستان جم کوچه ی نظری بن­بست دلفان پلاک 5 طیقه 5 واحد10